Προσβολή προσωπικότητας μέσω αναρτήσεων και σχολίων στο Facebook (Εφ-Πειρ 327/2022)

H εναγόμενη, η οποία διατηρεί ανοιχτό προφίλ στο Facebook, προέβη σε δυσφημιστικές αναρτήσεις τόσο στον προσωπικό της λογαριασμό όσο και σε ομάδες της ιστοσελίδας, καθώς και σε μία ηλεκτρονική εφημερίδα

Δεκτή και από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο έγινε αγωγή περί προσβολής προσωπικότητας λόγω αναρτήσεων στο Facebook (ΕφΠειρ 327/2022).

Πιο αναλυτικά, το δικαστήριο δέχθηκε ότι η εναγόμενη, η οποία διατηρεί ανοιχτό προφίλ στο Facebook, προέβη σε δυσφημιστικές αναρτήσεις τόσο στον προσωπικό της λογαριασμό όσο και σε ομάδες της ιστοσελίδας, καθώς και σε μία ηλεκτρονική εφημερίδα.

Με την προσβαλλόμενη απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, υποχρεώθηκε η εναγόμενη, μεταξύ άλλων, να άρει την προσβολή της προσωπικότητας των εναγόντων με διαγραφή από το προφίλ της στο Facebook της επίμαχης δημοσίευσης-κειμένου, να προβεί σε ανάρτηση στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook» καθώς και στο λογαριασμό των ένδικων ανοιχτών ομάδων αυτούσιου του διατακτικού της απόφασης και να προβεί σε δημοσίευση στον προσωπικό της λογαριασμό και στην ηλεκτρονική εφημερίδα δήλωσης ανάκλησης των προσβλητικών δημοσιεύσεων της στο διαδίκτυο, αποκατάστασης της αλήθειας, της τιμής και της φήμης των εναγόντων, επιδικάζοντας, επιπλέον, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, το Facebook παρέχει ένα δημόσιο διαδικτυακό χώρο, στον οποίο οι χρήστες αποκαλύπτουν πληθώρα στοιχείων της ζωής τους και της προσωπικότητάς τους. Μάλιστα, κατά την επίσημη ιστοσελίδα αυτού, θεσπίζεται τεκμήριο ότι ο χρήστης επιθυμεί τη διάδοση των πληροφοριών του και όχι την προστασία τους.

Σύμφωνα με την πολιτική προστασίας της ιδιωτικότητας του Facebook, αλλά και τις ρυθμίσεις που προσφέρει, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τον βαθμό δημοσιότητας του προφίλ τους. Ειδικότερα, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να προβεί σε ρυθμίσεις ιδιωτικότητας στο «προφίλ» του, εάν επιθυμεί να περιορίσει τον κύκλο των προσώπων που έχουν πρόσβαση σε αυτό, στις φωτογραφίες του και γενικότερα στις αναρτήσεις του, δηλαδή να προβεί σε ρυθμίσεις περιορισμού πρόσβασης στις πληροφορίες του – «κλειστό προφίλ». Επίσης, έχει τη δυνατότητα να καταστήσει δημόσια κι ελεύθερα πρσβάσιμα σε όλους (ακόμη και σε χρήστες τού διαδικτύου που δεν έχουν λογαριασμό στο «facebook») τα στοιχεία αυτά, με την καταχώρησή τους στον εν λόγω ιστότοπο χωρίς ρυθμίσεις ασφαλείας – «ανοιχτό προφίλ».

Το δικαστήριο επεσήμανε ότι, σε αντίθεση με ότι ισχύει στους παραδοσιακούς ιστότοπους ενημέρωσης, οι οποίοι δημοσιεύουν τις εκάστοτε πληροφορίες στις ιστοσελίδες τους, το Facebook στηρίζεται στις καταχωρήσεις / αναρτήσεις του κατόχου του εκάστοτε λογαριασμού και στις απαντήσεις αυτών που τον επισκέπτονται, είτε ως απλοί χρήστες του διαδικτύου, είτε ως «φίλοι» του διαχειριστή. Οι τελευταίοι αναρτούν κείμενα, σχόλια ως απάντηση σε προηγούμενα σχόλια του κατόχου ή άλλων χρηστών, φωτογραφίες, links, που παραπέμπουν σε άλλες ιστοσελίδες, blogs ή σελίδες χρηστών. Με τον τρόπο αυτό, ενισχύονται οι συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων μεταξύ του κατόχου και των αναγνωστών, η διαμόρφωση των οποίων αποφασίζεται, αφενός μεν από τον ίδιο τον κάτοχο – διαχειριστή του λογαριασμού, αφετέρου δε από όλους τους χρήστες του διαδικτύου.

Το δικαστήριο διαπίστωσε, εν προκειμένω, ότι η εναγομένη, η οποία μάλιστα ήταν εκλεγμένη δημοτική σύμβουλος, διατηρεί ανοιχτό προφίλ στο  Facebook και, ως εκ της ενεργούς και έντονης ενασχόλησής της με τα κοινά, έχει ευρύ κοινωνικό έρεισμα. Στον λογαριασμό αυτό δημοσιεύει κείμενα, στα οποία καθιστά κοινωνούς άλλους χρήστες, αλλά και άλλοι χρήστες δημοσιεύουν στο λογαριασμό της παρατηρήσεις και σχόλια σχετικά με τις δημοσιεύσεις της.

Στον λογαριασμό της αυτό, δημοσίευσε το επίδικο κείμενο, με αφορμή του οποίου ακολούθησε σχολιασμός και διαδικτυακός διάλογος με άλλους χρήστες.

Επιπλέον, αποδείχθηκε ότι η εναγόμενη προέβη και σε δημοσιεύσεις σε «ανοιχτές ομάδες», καθώς και ότι απέστειλε η ίδια (ως συντάκτρια) επιστολή της στον εκδότη ηλεκτρονικής εφημερίδας.

Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, στις ως άνω δημοσιεύσεις – αναρτήσεις, ο ενάγων εμφανιζόταν μεταξύ άλλων ως ένα άτομο ανέντιμο, διαπλεκόμενο και μετερχόμενο δόλια μέσα, προκειμένου να επιτύχει ίδιον όφελος σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και της ιδιαίτερης πατρίδας του, κατέχοντας παράνομες άδειες οικοδόμησης, παραπλανώντας τη Διοίκηση προκειμένου να τις εκδώσει, με μοναδικό σκοπό να υλοποιήσει επένδυση, με αποκλειστικό γνώμονα το εύκολο κέρδος εις βάρος του δημοσίου και του περιβάλλοντος.

Το περιεχόμενο αυτό των ένδικων αναρτήσεων και σχολίων κρίθηκε ψευδές και, κατά την κρίση του δικαστηρίου, η εναγόμενη προέβη στην ανάρτησή τους εν γνώσει του ψεύδους της, θέλοντας να βλάψει την τιμή, την υπόληψη, την προσωπικότητα και τη φήμη των εναγόντων.

Αποδείχθηκε δε ότι οι σχετικές αναρτήσεις και σχόλια της εναγομένης έβλαψαν την τιμή και την υπόληψη του πρώτου ενάγοντα, αφού γνώση τους έλαβε μεγάλος αριθμός προσώπων, τόσο φίλων της εναγομένης στο Facebook, όσο και γνωστοί και φίλοι του ενάγοντα και της οικογένειάς του, από την παράνομη δε, και υπαίτια αυτή συμπεριφορά της εναγομένης, ο ενάγων υπέστη σημαντική ηθική βλάβη.

Απόσπασμα απόφασης

Εξάλλου, αποδείχθηκε ότι στο προφίλ της εναγόμενης στο «facebook» και σε σχετική αναζήτηση και επιλογή ως προς το έτος 2014 εξακολουθεί να εμφανίζεται στον χρήστη η προαναφερόμενη καταχώρηση – ανάρτηση της εναγόμενης με τον τίτλο «…………» με παραπομπή και στο σχετικό δημοσίευμα στην εφημερίδα «……….», όπως προκύπτει από τα προσκομιζόμενα από τους εφεσίβλητους εκτυπωμένα με ημερομηνίες 9.11.2018 αποσπάσματα προφίλ της εκκαλούσας στο «facebook», «….. και ………..», όπως επίσης και εκτυπωμένο απόσπασμα με ημερομηνία 11.12.2018 της ανοιχτής ομάδας/ Group facebook «……….»), παρά τον ισχυρισμό της τελευταίας ότι αυτή οικειοθελώς έχει διαγράψει ολόκληρο το κείμενο. Έτσι, όπως έκρινε το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ορθά εκτίμησε τις αποδείξεις και πρέπει ν’ απορριφθεί ο περί του αντιθέτου λόγος της έφεσης ως αβάσιμος.

Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι οι παραπάνω αναρτήσεις και σχόλια της εκκαλούσας έβλαψαν την τιμή και την υπόληψη του πρώτου εφεσίβλητου, αφού γνώση τους έλαβε μεγάλος αριθμός προσώπων, τόσο φίλων της εκκαλούσας στο facebook, όσο και γνωστοί και φίλοι του πρώτου εφεσίβλητου και της οικογένειάς του, από την παράνομη δε, και υπαίτια αυτή συμπεριφορά της εκκαλούσας, ο υπέστη σημαντική ηθική βλάβη. Λαμβανομένων δε υπόψη των εν γένει συνθηκών τέλεσης της προσβολής, του είδους και της βαρύτητας αυτής, του έντονου ψυχικού άλγους, που του προκλήθηκε, εξαιτίας της προσβολής της προσωπικότητάς του, του βαθμού του πταίσματος της εκκαλούσας, της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των διαδίκων, όπως τα στοιχεία αυτά εκτιμώνται βάσει των κανόνων της κοινής πείρας και λογικής, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο πρώτος εφεσίβλητος δικαιούται ως χρηματική ικανοποίηση, το ποσό των 6.000 ευρώ, το οποίο κρίνεται εύλογο μετά τη στάθμιση των κατά νόμο στοιχείων (άρθρο 932 του Α.Κ.), καθώς και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας (Ολ.Α.Π. 9/2015 στην ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου). Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλούμενη απόφαση, επιδίκασε στον πρώτο εφεσίβλητο το ποσό των 15.000 ευρώ, εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις. Κατά συνέπεια, εφόσον με το δεύτερο λόγο της έφεσης πλήττεται η εκκαλουμένη ως προς την υπαιτιότητα της εκκαλούσας, στο εκκληθέν κεφάλαιο αυτής (υπαιτιότητας) περιλαμβάνεται και εκείνο της χρηματικής ικανοποίησης (Ολ.Α.Π. 10/2015 Νο.Β. 2016, σελ. 282),πρέπει να γίνει δεκτός ο λόγος αυτός της έφεσης και ως ουσιαστικά βάσιμος.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση στο efeteio-peir.gr